Tarihsel Zaman

Tarihsel Zaman: Bireyin yaşadığı toplumda ya da dünyada o zaman diliminde olan olay ve olgulardan etkilenmesini ifade eder.

·         Bu etkilenme düşünce dünyasında olduğu gibi bedensel de olabilir.

·         Tarihsel zamanın etki alanı sınırlıdır. Sonsuz zamanı kapsamaz.

·         Günümüzde çocukların bilgisayar kullanmayı çok çabuk öğrenmeleri çağımızda bilgisayarın artık yaşamınızın içine çok girmesiyle alakalıdır. Bundan 10 yıl önce çocukların bilgisayarı bu kadar hızlı öğrenemediği bilinmektedir.

·         11 Eylül saldırılarından sonra çocukların Usame Bin Laden ismini sık anmaları oyunlarının parçası etmeleri ve kutulardan iki kule yapıp onları uçak gibi yıkmaları gözlenmiştir.

·         Çernobil ve Hiroşima – Nagazaki’de yaşanan kimyasal patlamaların insan bedenlerinde 3-4 kuşak boyunca etkisinin olması tarihsel zamanla ilgilidir.  

·         Günümüzde yoğun radyasyona bağlı olarak oluşan kanser vakalarında artış gözlenmesi

·         Belli gıdaların yoğun tüketilmesinden kaynaklı oluşan obezite hastalığının artış göstermesi

·         Son yıllarda klima kullanımın artmasından kaynaklı insanların sıcak havada aşırı terlemesi, sıcağa dayanamaması ya da klima kullanımın yoğunluğundan kaynaklanan bazı akciğer rahatsızlıklarında artış gözlenmesi

·         Karpal Tünel Sendromu” (elde sinir sıkışması), eskiden ev kadınlarında görülüyordu, şimdi ise bilgisayar kullanıcılarının hastalığı oldu. 

Etiketler:Eğitim bilimleri ,Kpss Eğitim Bilimleri,Eğitim Bilimleri Notları ,Gelişim Eğitim Bilimleri Dersi

Kritik Dönem

Kritik Dönem: İlgili davranışın kazanılması gereken, kazanılmadığında telafisi çok zor olan gelişim dönemidir.

·         Kritik dönem organizmanın çevrenin etkilerine en duyarlı olduğu zaman dönemlerini ifade eder.

·         Kritik dönemde en can alıcı nokta ZAMANLAMADIR.

·         Her davranışın bireylerce kazanılması gereken dönemleri bulunur. Eğer bu davranışlar ilgili oldukları dönemde kazanılmazlarsa sonraki dönemlerde kazanılmalarında güçlükler görülür.

·         Ağaç yaşken eğilir atasözü kritik dönem kavramına vurgu yapmaktadır.

    Bu dönemlerde organizma çevre etkilerine karşı daha duyarlı ve açıktır. Bu açıklık ve duyarlık dönemlerinde çevre etkilerinin nitelikleri gelişimi olumlu ya da olumsuz etkileyebilir. Bu dönemde çevre etkileri olumlu ise gelişimi destekler olumsuz ise gelişimi olumsuz yönde etkiler. Anne karnında bir çocuğun sinir sisteminin oluştuğu bir dönemde annenin aldığı bazı ilaçlar bu dönem için olumsuz bir çevre etkisi yaratabilir.

   Kritik dönem kavramı can alıcı bir önem arz ettiğinden anne ve babalara derin sorumluluklar yüklemektedir. Birey x davranışını kazanması gereken dönemde kazanamazsa ileride bu davranışı sergilemesi oldukça zor olacaktır.

       Yıllardır ülkemizde yabancı dil eğitimi ilköğretim ikinci kademede( ortaokul ) verilmekteydi ve lise, üniversite dönemlerinde devam etmekteydi. Bu durumda öğrenciler yabancı dili öğrenmede oldukça zorluk çektiler. Çünkü yabancı bir dili öğrenmek için seçilen dönem ( ortaokul, 11-14 yaş dönemi) dil edinimi için oldukça geç bir dönedir. Günümüzde yabancı dil öğretimi ilköğretim birinci kademede ( ilkokul) başlamaktadır. Bu durum gelişimde kritik dönem kavramının artık önemsendiğinin göstergesidir.

·         Bebekken ailesinden yakın ilgi görmeyen bir çocuğun insanlarla ilerde yakın ilişkiler kurmasının oldukça zor olması ( Temel güven için kritik dönem bebekliktir)

·         Doğuştan görme sorunu olan bir çocuğun 6 yaşında tedavi edildikten sonra bile görme sorunu yaşaması. ( Görme için kritik dönem yaşamın ilk 6 yılıdır)

·         10 aylık bir çocuğun ilk konuşma döneminde onunla sık sık konuşularak, kelimeleri ve sesleri tanımasının sağlanması ( Dili öğrenme zamanı gelmiş ve tam zamanında müdahale gerekiyor)

·         Saz çalmayı küçükken öğrenmiş biri 20 yaşında öğrenen birinden daha iyi saz çalar.( Deneyim)

·         3 yaşındaki bir çocuğa yapabileceği işleri kendinin yapması için fırsat sunulması zorunluluğu kritik dönemle ilgilidir.

         Doğuştan yürüme bozukluğu olan Ahmet ile 3 yaşında yürüme bozukluğu yaşayan Selim beraber 7 yaşına geldiklerinde ameliyatla tedavi oluyorlar. Bu durumda İleriki dönemlerde Ahmet’in mi yoksa Selim’in mi yürüme sorunları daha fazla olacaktır? Selim yürüme için kritik dönem olan 1-2-3 yaş arasını sağlıklı bir şekilde atlatmış ve bu dönemde geçirmesi gereken yaşantıları geçirmiştir. Ancak Ahmet doğuştan sorunlu olduğu için kritik dönemde yaşaması gereken yaşantıları geçirmemiştir. Bu durumda Ahmet tedavi olduğundan sonra bile Selim’e göre daha zor yürüyecektir.

        Kritik dönem bir deneyim meselesidir. Ancak bu deneyim yaşanması gereken dönemde yaşanmalıdır. Aksi durumda telafisi olmayan sorunlar oluşabilir. 

Etiketler: Eğitşm bilimleri kaynakları,eğitim bilimleri ders kitabı,eğitim bilimleri gelişim kitabı

Gelişimi Etkileyen Faktörler - Kalıtım

Gelişimi Etkileyen Faktörler

 

Kalıtım: En yalın söylemiyle bireyin anne ve babasından ( atalarından) aldığı biyolojik kalıt( miras) ve özelliklerdir.

·         Yumurta ve spermdeki 23’er adet kromozomun birleşmesi sonucu zigot çekirdeği oluşur. Zigotta 46 tane kromozom bulunur.

·         Bu kromozomlardan 22 çifti otozom, 1 çifti ise gonozomdur.

 Otozom: Vucut özellikleri ile ilgili genleri taşıyan kromozomlardır. Gonozom : Cinsiyetle ilgili bilgi taşıyan kromozomlardır. Gonozom sayısı 2 (1 Çift)  tanedir, ikiye ayrılır : X gonozomu Y gonozomu.

·         Her kromozom anne-babadan çocuğa geçecek olan özellikleri taşıyan 20.000 genin değişik kombinasyonlarla dizilişinden oluşur. Genler DNA ( Deoksiribonükleik asit) adı verilen amino asitten meydana gelir. 

Genotip: Döllenme anında bireyin belirlenmiş olan güncel, kalıtsal yapısını belirtir. Başat özelliklerdir.

Fenotip: Genler birbirini etkileyip organizmanın genotipini oluştururken, genotiple çevresel etmenlerin etkileşimi sonucu organizmanın herhangi bir andaki gözlenlenebilir özellikleridir.

·         Bireye anne ve babadan genetik yolla geçen( GENOTİP) bazı özellikler ve yetenekler:

-          Cinsiyet

-          Göz, saç ve ten rengi

-          Zeka kapasitesi

-          Fiziksel özellikleri ( Yüz şekli, boy ve beden yapısı )

-          Bazı kişilik(mizaç) özellikleri , yeteneklerin bir kısmı

-          Çeşitli hastalıklar

       Kalıtım sadece zeka kapasitesinde etkilidir. Zekâyı kullanma, geliştirmede bireyin olanakları             

  ( eğitim – aile ilgisi – arkadaş çevresi vs) etkilidir.